Poradnik - ostatnio dodane porady
Dysplazja stawów biodrowychNajczęstszym typem połączeń w szkielecie zwierząt są wolne połączenia kości, czyli stawy. Staw biodrowy tworzy panewka kości miednicznej wraz z obracającą się w niej główką kości udowej. Panewka to półkoliste zagłębienie w kości miednicznej.Zniekształcenie stawu biodrowego (z angielskiego Hip Dysplasia, w skrócie HD) polega na spłyceniu panewki miednicy i zmianach kształtu główki kości udowej, która zamiast okrągłej staje się zbyt mała, płaska, trójkątna lub grzybkowata. Przy czym rozległość deformacji stawu biodrowego może być różna, od lekkiej do ciężkiej. Dysplazją mogą być objęte oba stawy lub tylko jeden. U chorego psa obserwujemy trudności ze wstawaniem, wchodzeniem po schodach, kulawiznę jednej lub obu kończyn, szybkie męczenie się podczas biegu, krótki wykrok tylnych kończyn, chwiejny i sztywny ruch zadu, uwidaczniający się szczególnie w wolnych chodach. Często jednak ewidentne zniekształcenia stawu biodrowego nie wywołują żadnych objawów lub są one tak słabo wyrażone, że nie wpływają one na wartość użytkową psa!!! Po raz pierwszy dysplazja biodrowa została opisana w USA, przez Scheelle w roku 1935 u owczarków niemieckich. Szybki rozwój hodowli psów rasowych na świecie po drugiej wojnie światowej, spowodował coraz częstsze występowanie dysplazji. Zaczęto, więc prowadzić badania pozwalające ustalić przyczynę choroby, jak również podjęto próby opracowania metod jej zwalczania. Ustalono wówczas, że dysplazja jest chorobą wrodzoną, genetycznie uwarunkowaną, przy czym nie poznano mechanizmów jej dziedziczenia. Jedyną metodą pozwalającą na określenie stopnia zniekształcenia stawu biodrowego zdjęcie rentgenowskie. Zwalczanie dysplazji w niektórych rasach, polegające na usuwaniu z hodowli osobników nią obciążonych, na podstawie zdjęć rtg, podjęto najwcześniej w USA (1961), Szwecji(1962) i w Wielkiej Brytanii (1963). W roku 1977 FCI zaleciła w niektórych rasach wykonywanie zdjęć rtg stawów biodrowych. Nie wszystkie kraje zrzeszone w FCI zdecydowały się na te badania, jednak część europejskich klubów ras przyjęła bardzo rygorystyczne wymagania przy kwalifikacji psów/suk do rozrodu, eliminując z hodowli wszystkie osobniki obciążone dysplazją. Niestety, NIE osiągnięto oczekiwanego, znaczącego spadku występowania schorzenia, a niejednokrotnie wyzbyto się wartościowego materiału hodowlanego! Przy obecnym stanie wiedzy w dalszym ciągu nie są znane w pełni przyczyny powstawania dysplazji. Wiadomo jedynie, że uwarunkowana jest ona wieloma parami genów, co powoduje, że odziedziczalność choroby jest stosunkowo niska, rzędu 30-40%, choć wg niektórych autorów sięga 50%. Na rozwój dysplazji w pozostałych 70-50% wpływa środowisko, w tym przede wszystkim żywienie, ruch, warunki utrzymania. Poligeniczne dziedziczenie dysplazji powoduje to, że po rodzicach obciążonych HD mogą urodzić się osobniki wolne od schorzenia, tak jak i po rodzicach zdrowych u około 25% potomstwa może ona wystąpić. Przy tego typu dziedziczeniu wyeliminowanie z populacji tego schorzenia jest praktycznie NIEMOŻLIWE! Można natomiast ograniczyć częstość występowania choroby. Z aktualnych badań wynika, że nieprawidłowy rozwój i ukształtowanie stawów biodrowych NIE JEST CHOROBĄ WRODZONĄ, bowiem szczenięta rodzą się zdrowe, a rozwój dysplazji następuje w czasie intensywnego wzrostu i rozwoju psa!!! Podejmowane próby rozpoznania dysplazji u szczeniąt kilkutygodniowych, polegające na ustaleniu ścisłości przylegania główki kości udowej do panewki miednicy, nie dały pozytywnych rezultatów, ponieważ ich wyniki często okazywały się niezgodne z wynikami zdjęć rtg przeprowadzanymi u tych samych psów w wieku dorosłym. Stopień zniekształcenia stawu biodrowego może być różny. Komisja naukowa FCI w roku 1977 ustaliła klasyfikację stopni dysplazji od A do E z podklasami 1 i 2. Lecz nie udało się FCI wprowadzić, tej klasyfikacji jako jednolitej dla wszystkich krajów sfederowanych. W myśl ówczesnych ustaleń FCI: A1,2 - wolne od dysplazji B1,2 - podejrzenie dysplazji C1,2 - nieznaczna (lekka) dysplazja D1,2 - umiarkowana (średnia) dysplazja E1,2 - ciężka dysplazja W Czechach i na Słowacji (w innych krajach niekiedy też ) stopień HD oznaczany był cyframi arabskimi, przy czym określano stan obu stawów biodrowych. I tak 0/0 oznacza, że pies jest wolny od dysplazji, 1/1 podejrzenie dysplazji, 0/3 co oznacza, że jeden staw jest zdrowy a drugi ma średnią dysplazję. W Polsce na wniosek Weterynaryjnej Rady Konsultacyjnej z roku 1986 przyjęto następujący podział odczytywania wyników zdjęć rtg: A1 - normalne stawy biodrowe, wolne od dysplazji A2 - prawie normalne stawy biodrowe, wolne od dysplazji B - podejrzenie dysplazji, lecz u dorosłych psów nie uznawano tego niejednoznacznego wyniku, podczas gdy w pozostałych krajach, podejrzenie o dysplazję traktowane było jako wynik ostateczny C1 - nieznaczna (lekka) dysplazja C2 - umiarkowana (średnia) dysplazja C3 - ciężka dysplazja W roku 2000 Międzynarodowa Federacja Kynologiczna (FCI) poleciła ujednolicenie oznaczania stopni dysplazji biodrowej w krajach członkowskich. W związku, z czym z dniem 1.01.2001, w Polsce zostały wprowadzone następujące symbole określające stopnie HD: A - normalne stawy biodrowe (dawne A1), wolne od dysplazji B - prawie normalne stawy biodrowe (dawne A2), wolne od dysplazji C - nieznaczna (lekka) dysplazja, dawne C1 D - umiarkowana (średnia) dysplazja, dawne C2 E - ciężka dysplazja, dawne C3. W myśl powyższych ustaleń, NIE MA określenia podejrzenie dysplazji. Zdjęcia rtg stawów biodrowych umożliwiające wpis do rodowodu, wykonywane są w Polsce po osiągnięciu przez psa/sukę wieku 15 miesięcy. Do hodowli używane są w Polsce, tak jak i na całym świecie nowofundlandy z HD A, B i C. W niektórych krajach wynik badania w kierunku HD nie ma żadnego wpływu na kwalifikacje hodowlane. Nowofundland należy do ras psów o zwiększonym ryzyku wystąpienia dysplazji, ponieważ jest to pies duży, masywny i szybko rosnący, stąd niezmiernie istotny jest prawidłowy odchów szczeniąt i młodzieży. Bardzo szybko rosnące szczenięta, muszą mieć idealnie zbilansowaną dawkę pokarmową tak pod względem zawartości białka, węglowodanów i tłuszczów jak i składników witaminowo-mineralnych. Rosnące nowofundlandy nigdy nie mogą być przekarmione i w rezultacie zatuczone! Nie wolno też ich zmuszać do intensywnego wysiłku fizycznego! Ruch u szczeniąt do wieku ok. 9 miesięcy powinien być zawsze dostosowany do możliwości i chęci psa do biegania. U młodzieży stopniowo zwiększamy (ale to my dostosowujemy się do tempa psa, a nie odwrotnie) ilość ruchu, który gwarantuje prawidłowy rozwój mięśni. Silne umięśnienie, głównie okolicy krzyżowej w przypadku wystąpienia dysplazji, może wyrównać tę wadę, poprzez wytworzenie się stawu mięśniowego. I tak pies przebywający w dobrych warunkach, prawidłowo odchowany, nawet z ciężką dysplazją, będzie poruszał się w miarę sprawnie! Nie można jednak kupować nowofundlanda, jeśli mieszkamy np. na IV-tym piętrze bez windy!!! Nawet pies o całkowicie zdrowych stawach w starszym wieku będzie miał duże problemy z pokonaniem takiej ilości schodów!!! Zdarza się i to nie tak rzadko, że szczenięta poruszają się niechętnie i ociężale, ale nie należy łączyć tego od razu z dysplazją. Często przyczyną upośledzonego ruchu u młodego nf jest nienadążająca za wzrostem mineralizacja kośćca lub młodzieńcze zapalenie kości (enostoza). Jeśli jednak nasz młody pies ma wyraźne trudności ruchowe kończyn tylnych i mięśnie nie przejmują funkcji stawów, wówczas po konsultacji z lekarzem weterynarii, wykonaniu zdjęcia rtg, często jedynym ratunkiem pozostaje operacja. Najprostszy zabieg (pectinectomia), ale z reguły bardzo skuteczny, polega na chirurgicznym rozdzieleniu jednego z mięśni (musculus pectineus) znajdującego się po stronie przyśrodkowej uda. W cięższych przypadkach lekarz weterynarii usuwa główkę kości udowej. Po jej usunięciu z czasem wytwarza się staw mięśniowy, dzięki czemu pies może poruszać się bez kłopotów. Natomiast wstawianie endoprotez jest zabiegiem kosztownym i bardzo ryzykownym! Kupując szczenię nowofundlanda, należy zawsze liczyć się z możliwością wystąpienia u niego dysplazji, nawet, gdy rodzice i dalsi przodkowie są wolni od tego schorzenia. Nie mniej ryzyko wystąpienia HD zmniejsza się w zależności od tego jak głęboko w rodowodzie szczenięcia, jego przodkowie są wolni od dysplazji. Jeśli jednak, ktoś ma obsesję na punkcie dysplazji, to nie powinien kupować psa z rasy o zwiększonym ryzyku wystąpienia tej choroby. Większość autorów podaje, że tylko u 20% psów ze stwierdzoną HD, występują widoczne zmiany objawiające się upośledzonym ruchem zwierzęcia!! Na fenotypowe wystąpienie schorzenia u danego osobnika, wpływ środowiska odgrywa równie ważną rolę, jak założenia genetyczne odziedziczone po przodkach. Przez nieprawidłowy odchów, stan stawów biodrowych może ulec znacznemu pogorszeniu! Dysplazja stawu biodrowego, przy obecnym stanie wiedzy, niezależnie od tego czy wszystkie osobniki nią obciążone będą eliminowane z rozrodu czy nie, towarzyszyć będzie hodowli, podobnie jak inne, nieraz znacznie groźniejsze choroby, których podłoże tkwi w założeniach genetycznych naszych czworonożnych przyjaciół. Anna Nalazek hodowla Nowofundlandów "Wichrowe Łąki" Problem z chorobami stawów u psów? Warto mieć któryś z preparatów wspomagających leczenie i zapobieganie w tej chorobie: Sprawdź co jest odpowiednie dla Twojego psa |
powrót
