Atlas psów - lista ras: Fila Brasileiro

Pierwsze wzmianki o Fila Brasileiro pochodzą z połowy XVII wieku. Można przyjąć, że rasa ta powstała z krzyżowania buldoga, mastifa angielskiego, blodhoounda i hiszpańskiego alano. Po buldogu Fila odziedziczyła zad wyższy niż kłąb, po mastifie angielskim potężną i dostojną sylwetkę, po bloodhundzie dużo luźnej skóry, doskonały węch i instynkt tropiący, po alano instynkt pasterski, stróżujący i brak tolerancji dla obcych. Pierwsza Fila w Europie pojawiła się 1954 roku, w Polsce w roku 1992. Przez FCI uznawana jest od 1968 roku, kiedy to powstał pierwszy wzorzec Fila Brasileiro. Wzorzec ten zmieniany był kilkakrotnie. Ostatnie zmiany do wzorca wprowadzono w 2004 roku i obowiązuje on do dnia dzisiejszego (w pełnej i w najnowszej wersji zamieszczony jest na tej stronie).
Po co komu taka rasa
Fila Brasileiro wyhodowali na swoje potrzeby kolonizatorzy Brazylii - Hiszpanie i Portugalczycy. Potrzebowali psa silnego i ruchliwego, o silnym instynkcie terytorialnym, a jednocześnie bardzo przywiązanego, bez skłonności do ucieczek. Używano go do tropienia i łapania uciekających niewolników, pędzenia stad bydła, walki z pumami i jaguarami. I trzeba przyznać, że te zadania wypełniał doskonale. Do dziś jest wykorzystywany w Brazylii jako pies policyjny.

Dwie sławne cechy
Fila Brasileiro posiada dwie cechy charakteru wyróżniające ją spośród innych ras. To ojeriza i wierność. Słowo ojeriza tłumaczone jest jako „ostra awersja” i charakteryzuje jego stosunek do obcych. Wierność jest przysłowiowa (brazylijskie powiedzenie „wierny jak fila”) i określa stosunek do właściciela. Połączenie tych dwóch cech zawarte jest w zdaniu: „fila toleruje wszystko u właściciela i nic u obcych”. Taka jest Fila!

Wygląd
Jest to pies, którego wygląd naprawdę robi wrażenie. Typowy molos: mocny kościec, szeroka klatka piersiowa, prostokątna budowa ciała. Harmonijny, elegancki, o doskonałych proporcjach. Porusza się wdzięcznie, elastycznie, sprężyście, widać ukrytą w nim dynamikę. Wysokość w kłębie 65 – 75 cm dla psa i 5 cm mniej dla suki. Waga to wg. wzorca nie mniej niż 50 kg dla psa i 40 kg dla suki, w rzeczywistości oscyluje w okolicach 70 kg. Oczy ciemnobrązowe ze smutnym, melancholijnym spojrzeniem. Dużo luźnej skóry na całym ciele, na szyi łałok (luźne fałdy). Umaszczenie dowolne ale jednolite (za wyjątkiem białego, mysiego, błękitnego, czarnego i podpalanego) lub pręgowane. Dojrzewają dosyć późno: fizycznie w wieku 1,5 – 2 lata, psychicznie nawet w wieku 2 - 3 lat.

Charakter
Nie co innego, a właśnie charakter sprawia, że Fila jest psem wyjątkowym. Posiada dwie twarze (dwa pyski?) charakteru. Jedną „do domu”, drugą „na pokaz”. Pełen uwielbienia dla rodziny w której żyje, którą otacza opieką i której pozwala na wszystko jest jednocześnie psem, który absolutnie nie zawiera przyjaźni z nieznajomymi i nie pozwoli im na dotykanie się nie tylko gdzieś na ulicy, ale nawet w domu, w obecności właściciela. Wyrozumiały, delikatny i opiekuńczy dla dzieci ze swojej rodziny, obce dzieci traktuje jak „małego obcego”, któremu nie można ufać. Podobny stosunek ma do innych zwierząt: wychowany z kotem czy królikiem będzie ich bronił do upadłego. Obcą świnkę morską „upoluje” natychmiast. Zaczepiany przez obcego psa zaatakuje w tej samej sekundzie, bez ostrzeżenia, nie zwracając uwagi na to, czy tamten czasem nie jest od niego większy. Jest absolutnie przekonany o własnej sile i pewny siebie w każdej sytuacji. Fila najszczęśliwsza jest w domu u boku swojego pana. Broni rodziny, dzieli z nią swoje życie, ale musi mieć z nią ciągły kontakt. Będzie bardzo nieszczęśliwa, gdy kontakt z właścicielem ograniczy się do wystawienia jej raz czy dwa razy dziennie miski z jedzeniem.
Nie potrzebuje nadmiernej ilości ruchu. Oczywiście, że jak każdy pies kocha spacery z właścicielem, ale wcale nie musi zaliczać dziennej dawki kilometrów. Nie jest również „czystym” psem obronnym. Posiada raczej instynkt terytorialny i będzie bronił każdego terytorium niezależnie od tego czy będzie to auto, pokój hotelowy, czy 15 hektarowa posiadłość. Nie jest również nadmiernie szczekliwy. Jest natomiast psem ciekawskim i odważnym – gdy usłyszy jakiś nieznany lub gwałtowny hałas, z pewnością pobiegnie sprawdzić „o co chodzi”.

Szkolenie
Fila Brasileiro to duży, silny, energiczny i zdecydowany pies. Trudno sobie wyobrazić, aby taki pies nie przychodził na zawołanie, szarpał się i ciągnął na smyczy, nie dawał sobie wyczyścić uszu, czy też przepychał się przed nami w drzwiach. Dlatego absolutnie i koniecznie powinien być nauczony posłuszeństwa. Nie jest to trudne, gdyż Fila jest rasą inteligentną i chętnie się uczącą się, szkolenie jej to prawdziwa przyjemność. Szkolenie należy zaczynać jak najwcześniej, daje to wtedy najlepsze rezultaty. Konsekwencja, spokój, wyraźne i jasne komendy oraz częsta pochwała w trakcie szkolenia przynoszą natychmiastowe efekty. Agresja, szarpanie, zdenerwowanie, krzyk – znacznie je opóźniają.
Już wyszkolony będzie bardzo posłusznym psem. Ale nigdy nie działającym ślepo. Zawsze przed wykonaniem wydanej komendy przeanalizuje ją i przemyśli, co nie znaczy, że działa powolnie. Będzie sam reagował agresywnie wobec każdej obcej osoby podchodzącej do niego, ale uspokoi się, gdy ta osoba spokojne odejdzie. Z całą pewnością nie będzie gonił za nią po ulicy, aby ją ugryźć, gdyż nie odbiera kogoś będącego w oddaleniu jako zagrożenia.

To nie jest pies dla każdego
Należy zdawać sobie sprawę z tego, że tak ekspresyjny i dynamiczny w działaniu pies nie jest psem dla każdego. Właściciel musi wykazać się żelazną stanowczością, pewnością siebie, logiką w postępowaniu, uporem i zdecydowaniem. Powinien zdawać sobie sprawę, że wizyta gości w domu będzie wymagała więcej jego pracy i uwagi, być może zajdzie konieczność odizolowania psa na ten czas. Wyjazdy na wakacje bez psa i pozostawianie go pod opieką innej osoby będą możliwe pod warunkiem wcześniejszego (najlepiej w wieku szczenięcym) przygotowania go do tego. Ta rasa od szczenięcia powinna mieć nałożone pewne ograniczenia i przez całe dorosłe życie należy jej te ograniczenia przypominać i ją w nich szkolić.
Niedoświadczony i początkujący właściciel nigdy nie da sobie rady z adoptowaniem kilkuletniego, dorosłego i dojrzałego psa tej rasy – do tego potrzeba naprawdę dużego doświadczenia i umiejętności. A i szczenięta należy wychowywać, uczyć i socjalizować ze sporą dawką wiedzy o rasie.

Warunki bytowe
Krótka sierść Fila Brasileiro w pierwszym odruchu wskazywałaby na konieczność zamieszkania przez niego w salonie z kominkiem. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że ta krótka sierść „umieszczona jest” na dużej ilości luźnej skóry, która nie przylegając ściśle do ciała zapewnia psu pewien komfort cieplny w zimne dni. Zresztą ojczyzna tej rasy, Brazylia, to nie tylko gorąca Copacabana w Rio de Janerio ze średnią temperaturą 27o C. To również granica z Paragwajem, gdzie temperatura w zimie spada do -12oC. Pies, który nie przystosuje się do tych warunków klimatycznych nie ma tam szans na przeżycie.
Fila Brasileiro jest rasą, która doskonale czuje się w każdej przestrzeni jaką wyznaczy jej życie i natychmiast adoptuje się do każdych warunków w jakich przyjdzie jej żyć. Idę o zakład, że po przeprowadzce z wielkiego ogrodu do kawalerki w której oprócz Fili będą mieszkały jeszcze trzy osoby, Fila potrzebuje jednego dnia, żeby ułożyć sobie życie w nowym miejscu. Jednego dnia na ułożenie sobie życia, a około godziny na stwierdzenie, który fotel w tej kawalerce jest najwygodniejszy, i na ostateczne objęcie tego fotela we władanie. I możecie być pewni, że to będzie ten naprawdę najwygodniejszy fotel. Ten, o którym marzył każdy z domowników. Nie był natomiast dostatecznie szybki w swoich decyzjach.
Psy z tej rasy powinny trafiać do nowego domu prosto od hodowcy. Nie powinny „przechodzić przez kilka rąk”, gdyż takie przeżycie zawsze pozostawi skazę na ich psychice.

Choroby i problemy zdrowotne
Nie jest to rasa dotknięta chorobami. Jak w każdej rasie tak i u tej można spodziewać się dysplazji, czy skrętu żołądka. Czasami, w wieku 6 – 12 miesięcy, pojawia się entropium (wwinięcie powieki), ale są to przypadki sporadyczne, cięższe korygowane chirurgicznie, z lżejszych pies sam wyrasta po skończeniu roku. Poza tymi wymienionymi powyżej trudno jest przypisać tej rasie jakieś schorzenia.
Średnia długość życia to wg. brazylijczyków nie mniej niż 12 lat, w Europie 10 -12 lat.

Żywienie
Nie jest psem wymagającym pod względem żywienia. Dzienna dawka mieści się w przedziale od 40 do 60 dag suchej karmy i jest zależna od producenta i wagi psa.

Pielęgnacja i przygotowanie do wystaw
Fila nie jest kłopotliwa w codziennej pielęgnacji. W zasadzie prawie jej nie wymaga. Linieje dwa razy w roku.
Nasz ewentualny udział w wystawie będzie wymagał jednak pewnych wcześniejszych przygotowań. Generalnie bardziej związanych z tym, żeby psa nauczyć „co i jak”, niż z godzinami spędzonymi z nim w gabinecie kosmetycznym. Od tej (kosmetycznej) strony powinien być jedynie czysty, mieć wyczyszczone uszy i promienny uśmiech. Natomiast przed pierwszą wystawą powinniśmy poświęcić psu trochę uwagi, żeby nauczyć go podstawowych manier i zachowań wymaganych w ringu. Przede wszystkim pies powinien być nauczony pokazywać zęby (ale sędziemu, a nie każdemu przechodzącemu)! Powinien umieć chodzić przy nodze i powinien umieć stać w miarę nieruchomo z odstawionymi do tyłu i ładnie kątowanymi tylnymi łapami. W czasie pokazu na ringu pies musi umieć poruszać się inochodem. To znaczy jednocześnie stawiać obie lewe łapy do przodu i następnie obie prawe. Jest to konieczne do oceny i Fila Brasileiro musi pokazać, że to potrafi. Poza tym powinien poruszać się w sposób przypominający poruszanie się dzikiego kota – elastycznie, miękko, kołysząco, ma to sprawiać wrażenie jakby każda część jego ciała poruszała się niezależnie, natomiast głowę w czasie ruchu (tak jak wielkie koty-drapieżniki) powinien nosić nisko, poniżej linii grzbietu.
Tyle wystarczy przed pierwszą wystawą. A po tej pierwszej pozostanie już tylko ciągle uczyć się od innych, podglądać, naśladować, próbować, i... jakoś to pójdzie.
Zakończenie
Pora zakończyć ten krótki opis. Zakończyć, ale jak? To chyba najtrudniejszy moment tego tekstu.
Bo cóż mam napisać? Że to najwspanialsza rasa no świecie? Że żaden inny pies nie obdarza swego właściciela taką dawką miłości? Że będzie za nim chodził jak cień i wpatrywał się w niego jak w obraz? To prawda. Ale muszę jednocześnie napisać, że to rasa, na którą trzeba uważać przy kontaktach z innymi, że jest zaborcza i nie można pozwolić, aby weszła nam na głowę, że nie wszystko jest z nią tak różowe w codziennym życiu, że wzajemne kontakty będą wymagały z naszej strony siły i stanowczości. No tak, ale to wszystko napisałem już wcześniej!
Zdaję sobie jednak sprawę, że nie wszystko. Dlatego, jeżeli komuś nasuną się jakieś wątpliwości, proszę – niech pyta bez opamiętania. Z przyjemnością odpowiem...