Atlas psów - lista ras: Ogar polski

Psy gończe znane były już w starożytności. Powszechnie uważa się, że przodkami obecnych ras psów gończych, do których należą ogary polskie, są psy ardeńskie św. Huberta. Wyspecjalizowane są w polowaniach na różną zwierzynę, którą tropią i głosem naprowadzają myśliwego na jej trop.
Pierwsze wzmianki w Polsce o łowach z psami znajdujemy u Galla Anonima. Do czasów Władysława Jagiełły prawo do polowania z psami miał wyłącznie król. Za czasów Piastów i Jagiellonów polowania odbywały się z wielką ilością psów. W kronikach XIV w. są wzmianki o hodowanych specjalnie na królewskie łowy ogarach.
Już w 1779 roku znajdujemy opis wyodrębnionego ogara polskiego w książce "Zwierząt domowych i dzikich osobliwie krajowych historyi naturalnej początki i gospodarstwo" Krzysztofa Kluka.

Z opisu wynika, że były to psy średniego wzrostu, mocnej budowy, z głową średniej wielkości, wydłużonej i tępo uciętej kufie, o grubych i obwisłych faflach, obfitej skórze na głowie i szyi i uszach dość długich, u dołu zaokrąglonych, szerokich, wiszących, przylegających do głowy. Szyję miały grubą z luźnym podgardlem, klatkę piersiową głęboką i pojemną. Grzbiet długi, mocny. Kończyny mocne, suche i proste. Ogon wiszący, lekko zgięty. Sierść krótka, gruba, przylegająca, nieco dłuższa pod brzuchem i na dolnej stronie ogona. Umaszczenie czarno-brązowe podpalane z białymi znaczeniami na palcach i podgardlu. Zdarzały się również osobniki jednolite żółte z czarnym lub szarym czaprakiem, brunatno-czerwone (podżare), jasnobrunatne, o uszach i grzbiecie ciemniejszym - brązowym lub wilczastym.
Nazwę ogar różni autorzy wyprowadzają od różnych słów: Sztolcman i Wiżycki od "ogorzałego" umaszczenia, Mann od słowa "grać", którym określa się charakterystyczne szczekanie na tropie.
Ogary były bardzo popularnymi psami i dlatego znalazły należne im miejsce w literaturze i sztuce. Adam Mickiewicz w "Panu Tadeuszu" opisuje polowanie i piękno "walorów artystycznych" ogarzego grania.
Ogara polskiego spotykamy również w grafikach: godłach rodowych, miejskich, herbach, pieczęciach i exlibrisach oraz w malarstwie XVIII i XIX w.
Wg Kobylańskiego ("Jak Polacy nauczyli Sybiraków polować z ogarami") dwa pierwsze ogary zostały sprowadzone z Litwy w 1834 r. przez zesłańca marszałka Biłgorajskiego.
W czasie I wojny światowej Niemcy nie zarekwirowali ogarów, ponieważ nie znali tej rasy i sporo z nich uchowało się na Polesiu i Wileńszczyźnie.

W dawnej Polsce ogar był pospolitym psem myśliwskim cieszącym się uznaniem myśliwych w kraju i za granicą. Łączył w sobie piękno, siłę i limfatyczną budowę gończych zachodnich z dobrymi cechami użytkowymi jak: ciętość, wytrwałość i melodyjność głosu.

Urok polowań z ogarami polega na wrażeniach słuchowych: las rozbrzmiewa "grą" głosów umiejętnie dobranych psów. Głos psów ścigających zwierzynę po tropie jest inny niż głos psów widzących już ofiarę. Również innym głosem oznajmiają "ruszenie" zająca, innym lisa, a jeszcze innym dzika.
W 1957 r. na łamach "Psa" Rudolf Kryspin przedstawił pierwszy wzorzec ogara polskiego oparty na XIX-wiecznych opisach oraz na podstawie pogłowia psów z hodowli płk. Pawluśkiewicza.
W 1964 r. inż. Jerzy Dylewski opracował nowy wzorzec ogara polskiego na bazie psów z hodowli "Z Kresów" i wzorcu polsko-litewskiego gończego, który został wpisany do rejestru FCI pod numerem 52.

Aktualny wzorzec zatwierdzony został w 1980 roku i wpisany pod numerem 52a.
W treści zaktualizowano nomenklaturę kynologiczną i dokonano istotnych zmian w zakresie barwy oczu, umaszczenia, kształtu łap i ustawienia śródręcza.
Ogar polski jest psem średniego wzrostu (60-65 cm w kłębie), wydłużonej sylwetce, silnej, muskularnej budowy świadczącej o dużej wytrzymałości, a mniejszej szybkości. Głowa dość ciężka o wyraźnym przełomie i guzie potylicznym. Kufa tępo zakończona z grubymi faflami. Uszy średniej długości, szerokie, lekko zaokrąglone. Szyja gruba z luźnym podgardlem. Grzbiet długi, mocny. Sierść średniej długości z gęstym podszerstkiem. Umaszczenie czaprakowe z żółtorudym podpalaniem i białymi znaczeniami na łapach i przedpiersiu. Jest psem spokojnym, zrównoważonym o wybitnym węchu oraz doskonałym zmyśle orientacji w terenie. Odporny na trudne warunki terenowe i zmienne warunki atmosferyczne.
Mimo tych wybitnych cech psa myśliwskiego ogar polski stał się ostatnio doskonałym psem rodzinnym. Jest łatwy w utrzymaniu, przywiązany do domowników i nieufny wobec obcych.