Niektórzy przewodnicy chwalą się długością życia swoich psów suplementowanych czosnkiem, któremu to właśnie przypisują zasługi w zakresie rozwoju długowieczności swoich pupili, inni przytaczają zbawienne właściwości, podobno chroniące czworonoga przed kleszczami, a jednak na każdym kroku jesteśmy ostrzegani przed jego toksycznością po spożyciu przez psa. Jak to w zasadzie jest z tym czosnkiem?
Dobroczynne właściwości czosnku były cenione już tysiące lat temu, dowody na to znajdziemy w chińskich tekstach medycznych sprzed pięciu tysięcy lat, które to opisywały jego zalety. Dziś roślina ta uprawiana jest na całym świecie i stosowana jako silny, skuteczny i naturalny środek na wiele problemów i schorzeń organizmu.
Od trawienia po nowotwory
Zbawienne właściwości czosnku docenił już Hipokrates, który stosował go do leczenia zaburzeń trawienia, infekcji oraz nowotworów, a wielki rzymski przyrodnik, Pliniusz Starszy zalecał go na różne dolegliwości: od uczucia zimna, aż po padaczkę i także nowotwory. Lecznicze właściwości tej rośliny potwierdza nowoczesna nauka, udowadniając, że czosnek zwiększa odporność, pomaga zwalczać infekcje bakteryjne, wirusowe i grzybicze, poprawia pracę wątroby, detoksykuje komórki w organizmie, obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi, a nawet zwalcza nowotwory.
Jest zdrowy, ale czy jest bezpieczny?
Co jakiś czas kwestionuje się bezpieczeństwo stosowania czosnku u psów, uważając go za szkodliwy. Opierając się na przeprowadzonych badaniach, można tę teorię zarówno podważać, jak i potwierdzać. Problem polega na tym, że istnieją badania, w których wykorzystywano bardzo dużą ilość czosnku dla jednego psa, co mogło powodować uszkodzenia oksydacyjne czerwonych krwinek. Z drugiej strony, czosnek jest zatwierdzonym środkiem smakowym i przyprawą w karmie dla zwierząt domowych, a jednocześnie na podstawie jednego z badań FDA (Amerykańska Agencja Żywności i Leków) wymieniła czosnek w swojej liście trujących roślin. Sprzeczność i niejednoznaczność prowadzi tym samym do wielu dylematów.
Co to znaczy: za dużo?
Wspomniane badanie pod nazwą „Hematologic changes associated with the appearance of eccentrocytes after intragastric administration of garlic extract to dogs” (Lee KW, Yamato O, Tajima M, Kuraoka M, Omae S, Maede Y) sugerowało, że czosnek podawany w nadmiernych ilościach (5 gramów czosnku na kilogram masy ciała psa) może uszkodzić krwinki czerwone psów. Według tych szacunków, 34 kilogramowy pies musiałby zjeść pięć pełnych główek czosnku (lub około 75 ząbków) przy okazji każdego posiłku przed wykazaniem jakichkolwiek niekorzystnych skutków dla jego czerwonych krwinek. Czy rzeczywiście pies zjadłby aż tyle czosnku? Nasuwa się powiedzenie: wszystko w nadmiarze szkodzi – a dotyczy to nawet zdrowych pokarmów. Powierzchowne wnioski z tego badania mogą prowadzić do stwierdzenia, że czosnek szkodzi, jednak jest on niebezpieczny właśnie w takiej, bardzo dużej ilości.
Tylko dwa epizody
Amerykańska Krajowa Rada ds. Suplementów Zwierząt w ciągu ponad 20 lat odnotowała wiele niekorzystnych i poważnych powikłań wynikających ze stosowania (i przedawkowania) naturalnych produktów. Poważne niepożądane zdarzenie jest definiowane jako „zdarzenie niekorzystne z przejściowym efektem wyczerpującym (tj. umożliwienie normalnego funkcjonowania zwierzęcia przez krótki okres, np. z napadem padaczkowym) lub nieprzemijający (tj. trwały) wpływ na zdrowie. ”
Według danych Rady, 900 milionów podanych dawek czosnku w ciągu 22 lat skutkowało tylko dwoma poważnymi niepożądanymi zdarzeniami, see an on-site quote here. Te epizody mogły dotyczyć zarówno samego czosnku, ale co bardzo prawdopodobne – również innego składnika w mieszance pokarmowej. Te dane sugerują zatem, że ryzyko użycia czosnku dla psów jest bardzo niskie.
Sytuacje osobnicze
Oczywiście należy pamiętać o jednostkowej wrażliwości danego psa, wynikającej z alergii pokarmowych, delikatności układu trawienia, a także jego niewydolności lub choroby. Podawanie wszelkich dodatków pokarmowych u zwierząt poddawanych leczeniu i przyjmujących medykamenty koniecznie musi odbywać się pod ścisłą kontrolą weterynarza, chociaż zaleca się konsultacje dotyczące zmian żywienia nawet w przypadku zdrowych zwierząt.
Uwaga na trawienie!
Czosnek jest bogaty w siarkę i fruktany (inulinę i oligofruktozę). Fruktany mogą powodować zaburzenia trawienne u psów cierpiących na niedrożność jelita, zapalenie jelit i zespół jelita drażliwego. Z kolei gdy niestrawione fruktany fermentują w jelicie cienkim, powodują wzdęcie, gaz i zaparcia. System trawienny psa musi być całkowicie zdrowy przed rozpoczęciem podawania mu czosnku.
Ciąża, szczenięta i wrażliwość rasowa
Zawsze należy zachować ostrożność z jakimkolwiek lekiem lub suplementem dla ciężarnych psów i podawać go można jedynie pod kontrolą weterynarza. Pamiętaj, że podając czosnek karmiącej suce, zmieniasz smak mleka. Nie a recent study powinno się podawać czosnku szczeniętom w wieku poniżej sześciu miesięcy i absolutnie uważać przed zjedzeniem go przez pieski do ósmego tygodnia życia, bowiem nie wytwarzają one nowych krwinek czerwonych. W przypadku szczeniąt w wieku od sześciu miesięcy do roku czasem podaje się czosnek, zachowując ostrożność i stosując połowę dawki regularnej. Należy uważać także przy podawaniu czosnku psom ras Akita i Shiba Inu. Rasy te są bardziej wrażliwe na hemolityczne działanie utleniaczy, takich jak disiarczek N-propylu, który znajduje się w czosnku.
Czosnkowe benefity
Warto przyjrzeć się walorom leczniczym czosnku w kontekście czworonogów, które potwierdzone są licznymi badaniami. Wśród tych najbardziej znanych znajduje się jego naturalna aktywność antybiotyczna. Już Pasteur zauważył korzyści antybakteryjne czosnku w 1858 roku. Współcześni naukowcy porównują skuteczność czosnku z nowoczesnymi antybiotykami. Co ciekawe, bakterie nie budują odporności w stosunku do czosnku, jak dzieje się w przypadku antybiotyków. Czosnek zwiększa aktywność immunologiczną komórek, które wyszukują oraz eliminują bakterie i komórki nowotworowe. Surowy czosnek dla psów obniża stężenie trójglicerydów i cholesterolu we krwi, co jest przydatne w niektórych rasach (sznaucery i beagle), które są predysponowane do tego problemu.
W badaniu z 1988 roku stwierdzono, że siarczek diallilu, związek w czosnku, zapobiega powstawaniu guza u szczurów. Inne badania wykazały, że czosnek hamuje różne formy wzrostu nowotworów w organizmie. Czosnek również poprawia ogólną funkcję wątroby i wyzwala reakcje enzymów i pomaga w rozbijaniu szkodliwych substancji przed ich dostaniem się do krwiobiegu. Coraz częściej stosowany jest także w walce z insektami i pasożytami and to transform your office space. Sproszkowany czosnek znajdziemy w wielu gotowych produktach przeciwpchelnych i przeciwkleszczowych. Warto pamiętać, że w tym wypadku warto stosować szampon bez detergentów lub kastylijskie mydło, ewentualnie suchy szampon na bazie mąki kukurydzianej, aby nie eliminować zapachu czosnku z psiej sierści. Psy nie pocą się tak jak ludzie, zatem ponowny powrót zapachu czosnku i działanie odstraszające pojawi się dopiero po jakimś czasie, dlatego też stosowanie czosnku zaleca się rozpocząć kilka tygodni przed rozpoczęciem sezonu kleszczowego.
Zdrowotne ABC
Czosnek jest bogaty w inulinę, aminokwasy, siarki cynku, potasu i fosforu. Zawiera również witaminy A, C, wapń, magnez, mangan, selen, german i witaminy z grupy B. Rozgrzewa ciało i poprawia krążenie, poszerza naczynia krwionośne i zapobiega powstawaniu zakrzepów krwi. Czosnek detoksykuje ciało, wspomaga korzystne bakterie w przewodzie pokarmowym i eliminuje te szkodliwe. Wspomaga wątrobę, łagodząc szkodliwe substancje przemiany materii zanim dostaną się do krwiobiegu. Zmniejsza gromadzenie się cholesterolu, pobudza układ limfatyczny do usuwania odpadów i pomaga zapobiegać powstawaniu guzów. Ma działanie antybiotyczne, przeciwgrzybiczne i przeciwpasożytnicze.
Alliina i allicyna
Surowe ząbki czosnku zawierają dużą ilość związku o nazwie alliina, który wchodzi w kontakt z enzymem alliinazowym, gdy czosnek jest rozgniatany lub pokrojony w kostkę i powstaje w tym procesie allicyna, w największej mierze odpowiedzialna za zalety zdrowotne tej rośliny. Z tego powodu gotowany czosnek nie jest tak samo terapeutyczny jak świeży i rozdrobniony.
Najsilniejszy przeciwutleniacz
Naukowcy do niedawna uważali, że związek organiczny – allicyna działa jak najsilniejszy przeciwutleniacz na świecie. Ale do tej pory nie było jasne, jak działa allicyna w porównaniu do bardziej powszechnych antyoksydantów, takich jak witamina E i koenzym Q10, które hamują szkodliwe działanie rodników. Zespół badawczy poprzez eksperymenty z syntetycznie wyprodukowaną allicyną stwierdził, że kwas wytworzony w wyniku rozkładania się związku szybko reaguje z rodnikami. Ich wyniki zostały opublikowane w międzynarodowym czasopiśmie Angewandte Chemie. Dr Pratt, kanadyjski przewodniczący ds. badań w dziedzinie wolnych rodników, twierdzi, że związek allicynowy musi rozkładać się w celu wytworzenia silnego przeciwutleniacza. Reakcja między kwasem sulfenowym i rodnikami jest tak szybka, jak to tylko możliwe, ograniczona tylko do czasu niezbędnego na dotarcie do cząsteczek. Zdaniem badacza, nikt nigdy nie widział związków naturalnych lub syntetycznych, reagujących tak szybko jak przeciwutleniacze. Naukowiec jest przekonany, że istnieje związek między reaktywnością kwasu sulfenowego a korzyściami leczniczymi czosnku. Wraz z cebulą, porami i szalotkami, czosnek jest gatunkiem z rodziny Alliaceae. Wszystkie te rośliny zawierają związek, visit their website który jest bardzo podobny do allicyny, ale nie mają tych samych właściwości leczniczych. Dr Pratt uważa, że jest to spowodowane wolniejszym tempem rozkładu analogów allicyny w cebulach i szalotkach, co prowadzi do niższego poziomu kwasu sulfenowego, który może reagować jako przeciwutleniacz z rodnikami. Badanie zostało sfinansowane przez Radę Naukową Nauki przyrodniczej i Kanady (NSERC) oraz Ministerstwo Innowacji Ontario. W zespole badawczym znaleźli się również Vipraja Vaidya i Keith Ingold z National Research Council of Canada.
Jak podawać czosnek?
Aby uwolnić właściwości lecznicze czosnku, należy doprowadzić do przejścia procesu chemicznego i wytworzenia allicyny. Należy pociąć, posiekać lub przecisnąć przez praskę ząbek czosnku, a następnie odczekać kilka minut, aby umożliwić reakcję chemiczną. Allicyna staje się niestabilna po wystawieniu na działanie powietrza i ciepła, zatem warto podać psu czosnek przed upływem 20 minut. Podczas gotowania czosnku niszczymy allicynę, jednak inne aktywne składniki w gotowanym lub sproszkowanym czosnku nadal zapewniają pewne korzyści dla psa, np. gotowany czosnek będzie nadal działał jako przeciwutleniacz i wypłukuje toksyny.
Sugerowane dawki świeżego czosnku:
- 5-7 kg: 0,5 ząbka
- 9-18 kg: 1 ząbek
- 20-31: 2 ząbki
- 34-40: 2,5 ząbków
(“The Complete Guide to Natural Health for Dogs and Cats” Dr. Pitcairn)
Jaki czosnek wybrać?
Zdecydowanie nie zaleca się stosowania gotowego czosnku ze słoików lub tubek. Ma on dodatki, a poza tym jego działanie prozdrowotne jest zdecydowanie mniejsze. Ekstrakty z czosnku będą pozbawione części ważnych składników, a poza tym omija nas najcenniejszy zdrowotnie proces polegający na wytworzeniu allicyny. Najlepiej wybierać świeży, lokalny czosnek, a nawet hodować go samodzielnie. Raczej unikajmy czosnku z Chin.
